Với kinh nghiệm và kiến thức có được thông qua quá trình thực hiện công việc tư vấn doanh nghiệp, đặt tên công ty, tên thương hiệu. Kết hợp với các kiến thức học tập và nghiên cứu. Tôi xin chia sẻ về 6 nguyên tắc cơ bản trong đạt tên thương hiệu như sau:
1. TÊN THƯƠNG HIỆU PHẢI ĐÁNH VẦN ĐƯỢC
Cũng như cái tên của mỗi người sinh ra, đều phải đánh vần được. Đây là nguyên tắc đầu tiên khi bạn đặt tên cho một thương hiệu. Nhưng điều đáng tiếc khi thương hiệu không đánh vần được chính là không bảo hộ được. Có nhiều trường hợp khi thiết kế logo như: ACB, IBM, ANZ đều có những dấu gạch ngang ở giữa logo. Vì các thương hiệu này không đánh vần được, nên phải gạch gạch để cách điệu và bảo hộ phần hình họa. Cũng như logo FPT phải dùng 3 mảng màu khác nhau để được bảo hộ (yếu tố màu sắc). BM của Shark Bình hay HTVSite của Shark Thắng, ASV của Vuong Duy Nam… đều không bảo hộ được, và phản ánh tư duy ngắn hạn. Những trường hợp như vậy sẽ gặp rất nhiều khó khăn khi công ty phát triển lớn mạnh.
2. TÊN THƯƠNG HIỆU NÊN CÓ CHỨA CÁC CHỮ CÁI PHÁT ÂM TỐT, ĐỒNG THANH NHƯ: O VÀ A, I VÀ E, HOẶC TỔ HỢP O, A, I/Y, E
Hơn 80% các thương hiệu nổi tiếng đều có O và A. I và E
Có thể ví dụ: Facebook, Toshiba, Nokia, Apple, Casanova, Posche, Lamboghini, Amazon,, Zappos, Google, Malboro, Kodak, Mc Donald, Omazon, HONDA, Canon, Yamaha,Panasonic, Liberty, Milano, Casio, Coca-Cola, Pepsi, Oracle,
Poca,Omachi, Vinamilk, Vinhgroup, TH là những thương hiệu mạnh ở Việt Nam. Không phải ngẫu nhiên có loại dầu gội Romano nổi tiếng đình đám,Tự dưng có xe máy Honda hay Nova hay Kangaroo, Zalo,…..
Các ông chủ sáng lập của các Công ty, tập đoàn này họ đầu tư rất lớn cho việc đặt tên thương hiệu, toàn được các bậc thầy đặt tên thương hiệu tư vấn đặt tên thương hiệu. Thể hiện trí thông minh, tầm nhìn, sự nhạy bén, tinh tế và xuất phát từ mục tiêu, sứ mệnh của chính họ… đồng thời họ thấu hiểu thế giới quan và thấu hiểu hành vi tiêu dùng của khách hàng, người tạo ra lợi nhuận và sự phát triển lớn mạnh danh tiếng cho họ mà không phải ai khác.
3. TÊN THƯƠNG HIỆU NÊN VÔ NGHĨA
Trái ngược với các tính từ, hay động từ. Tên thương hiệu cũng như tên cá nhân hay tổ chức nó là một định danh hay là một tên riêng ta thường gọi là danh từ riêng. Do đó nó gần như không có nghĩa trực tiếp.
Một sai lầm chết người và khiến không biết bao nhiêu người, bao nhiêu tên thương hiệu thất bại đó là đặt tên có chỉ dẫn đến ngành nghề kinh doanh. Bởi như chúng ta đã biết tiềm thức của con người thường đa số không thích điều này, và làm ngược lại thì bạn sẽ rất thuận lợi và dễ thành công. Mặc dù nếu gắn ngành nghề địa danh vào tên thương hiệu thì khởi đầu có vẻ nó dễ phát triển và đi nhanh hơn, nhưng yếu tố này sẽ lao dốc theo thời gian. Tiềm thức thích sự vô nghĩa và độc đáo đặc biệt và duy nhất, càng không liên quan càng tốt của Brand và Ngành nghề kinh doanh!
Chúng ta hãy tự trả lời các câu hỏi sau?
1. Chúng ta mua sách ở Sông của châu phi: Amazon hay mua ở books.com?
2. Vì sao chúng ta thích mua máy tính của công ty quả táo: Apple?
3. Vì sao chúng ta thích dùng điện thoại Note Galaxy của SAMSUNG?
Các bằng chứng:
– Như chúng ta đã biết năm 2007, Google cực lực phản đối đại từ điển Anh quốc đưa thuật ngữ google có nghĩa là tìm kiếm, vì Google muốn nó là một từ vô nghĩa (Google đơn giản chỉ là Google mà thôi) , như lúc sáng tạo ra. Tương tự, các bậc thầy đặt tên họ nghĩ ra các công cụ search nghe vô nghĩa như Bing, Yahoo chứ khôngđặt là Search.
– Alibaba là thương hiệu mua hàng trên nền tảng thương mại điện tử , một cái tên vô nghĩa và không liên quan,không mang nghĩa gì cả.
– Trước khi hội nhập toàn cầu, Tập đoàn The Legend (Tên Huyền Thoại) của Trung Quốc đã rất thấu hiểu và thông thái khi họ đã đổi tên thành công ty LENOVO, và nó đã trở thành một cái tên huyền thoại khi người ta không thèm để ý đến sự huyền thoại của cái tên đó.
– Ở Việt Nam ta thì rao vặt, mua nhà thì lên Rồng Bay, thời trang thì có Én bạc, tuyệt vời, adayroi,…
Ví dụ như tên riêng của Công ty do Tôi sáng lập Office360. Bình thường nếu viết riêng Office có nghĩa là Văn phòng nhưng nếu viết thành Office360 viết liền phần số và phần chữ thì không có nghĩa gì cả.
Tôi xin kể câu chuyện:
Có lần có khách hàng nhờ Tôi tư vấn thành lập doanh nghiệp, trong đó có tham vấn đặt tên riêng cho Công ty Anh ta. Trước đó Anh ta đã nghĩ cho mình trong đầu một cái tên mà Anh ta tâm đắc, thích thú. Xuất phát từ mục tiêu, tầm nhìn sứ mệnh của Anh ta rằng: Anh ấy muốn mọi thứ Anh ta làm, Công ty anh ta kinh doanh là tốt nhất, hướng tới sự dẫn đầu, sự chỉnh chu và chuyên nghiệp,….. Anh ta muốn trở thành như Vingroup, một thương hiệu Việt Anh ta thần tượng. Và Anh ta đặt tên cho công ty ý định thành lập là Vingpro. Theo cách hiểu của Anh ta thì: gắn âm Vin vào cho gần giống Vingroup và cũng mang Nghĩa Việt Nam trong các chữ cái V-I-N. Pro dịch nghĩa cho sự chuyên nghiệp, đẳng cấp. Vì nghề anh ta đăng ký kinh doanh là: Đào tạo ngoại ngữ, tiếng anh và dạy học, xây dựng và thiết kế nội thất công trình,…. Sau khi nghe Anh ta trình bày Tôi đã hiểu và can ngay lập tức “Tuyệt đối anh không được đặt tên kiểu như vậy, sẽ làm phai mờ sứ mệnh và độ mạnh của thương hiệu trong tương lai. Xin anh hãy nghe Tôi tư vấn và phân tích…” Tôi chia sẻ cho Anh những nguyên tắc cơ bản và những điều cấm kỵ trong lựa chọn và đặt tên thương hiệu cho Công ty. Cả Tôi và Anh cùng suy nghĩ trăn trở mất gần cả buổi chiều. Đến tối Tôi mới nghĩ ra cho anh ấy cái tên là: TOPBEST, một cái tên vừa vô nghĩa, vừa đảm bảo 2 âm tiết và gần như đặc biệt, độc nhất, không trùng với ai ngoài ra có thể bảo hộ. TopBest được ghép từ hai từ đó là “Top” và “Best”. Top danh từ trong tiếng anh nghĩa là: chóp, đỉnh, điểm cao nhất, phần cao nhất như: the top of a hill (đỉnh đồi)/ at the top of (trên đỉnh)/ he came out at the top of the list (nó đứng đầu bảng, kỳ thi…). Best tính từ trong tiếng anh nghĩa là: tốt nhất, hay nhất, đẹp nhất, giỏi nhất,… Như vậy tuy nếu ghép hai từ lại với nhau thì vô nghĩa nhưng tach biệt ra từng âm tiết thì có nghĩa như đã phân tích, điều này ý nghĩa sâu xa cũng nói lên được khát vọng, mục tiêu, tầm nhìn và sứ mệnh của Anh ta (theo cách hiểu cá nhân). Hay nói cách khác là cái tên sinh ra một cách có lý do.
Và rồi Tôi viết ra giấy và bảo Anh ta đọc đi đọc lại 20 lần “TOPBEST”, Tôi trình bày tên đầy đủ bằng cả tiếng anh và tiếng việt trên văn bản, sơ lược vài nét cách điệu cái tên đó, phối màu sắc cho nó,…. Và mọi thứ đã chạm tới tim ý đồ của Anh ta, Anh ta vỡ òa và thốt lên “Ôi, thật tuyệt vời, cảm ơn anh!”. Cả Tôi và Anh ấy đều cảm thấy thoải mái và quyết định lựa chọn tên thương hiệu đó cho một sự khởi đầu.
4. TÊN KHÔNG ĐƯỢC MÔ TẢ ĐỊA DANH, NGÀNH NGHỀ HOẶC MƯỢN DANH
Đừng tự mình vẽ cái vòng kim cô cho mình!
Brandname không được chứa địa danh, đơn giản đầu tiên là: không bảo hộ được. Vì thế bạn sẽ ít thấy các thương hiệu lớn mà chứa tên quốc gia, vùng miền, hay thành phố nào cả, vì sẽ bị làm nhái hoặc nhầm lẫn thương hiệu. Không nên đưa Miền trung, miền bắc, Hà nội, Sài Gòn hay Việt Nam vào tên thương hiệu. Điều này vô hình làm bó hẹp quy mô phát triển của thương hiệu khi ai đó nghe đến cảm thấy rất địa phương. Tuy nhiên vẫn có bia Hà Nội, bia Sài Gòn, British Airway, hay American Express…nhưng họ là những thương hiệu cực lớn, hoặc có yếu tố chính phủ, ngày nay khi bạn kinh doanh trong thế giới phẳng bạn hãy nên bắt đầu với một cái tên mới thật đặc biệt. Và cũng tuyệt đối không nên mượn danh, hoặc gần giống với các tên thương hiệu mạnh khác như: Vinhgroup, FPT, Viettel hay Thế giới di động,… Hãy là chính bạn mà không phải ai khác? Hay ở bất kỳ đâu.
Nếu bạn làm ngành xây dựng, lại phang vào Brand chữ Build, hay làm ngành Thời trang mà lại thêm chữ Fashion, làm web lại thêm chữ Site vào (như HTVSite của Shark Thắng)… thì thật nực cười. Nguyên tắc này ngắn gọn thôi, nó là một sự cảnh báo: Brandname không được mô tả ngành nghề, vì không bảo hộ được. Và ngoài ra mình tự trói mình trong cái tên mang ngành nghề đó.
Hãy nhớ: Chiếc áo không làm nên thầy tu.
5. KHÔNG VAY MƯỢN, NHÁI THEO, HOẶC GÂY NHẦM LẪN:
Điều đặc biệt nguy hại nhất trong vấn đề và tư duy đặt tên thương hiệu đó là đặt tên gần giống với các thương hiệu nổi tiếng, kiểu nhái theo và thay đổi một vài ký tự trong đó ví dụ như: Sunlight với Sunkight, Mỹ Hảo với Hảo Hảo. Hoặc Nhãn hiệu tương tự gây nhầm lẫn về phát âm “BLUE DIAMOND” và “BULL DIAMOND”,… Điều này ngoài việc hạn chế sự phát triển của thương hiệu còn có nguy cơ không được bảo hộ hoặc gặp rủi ro pháp lý bị khởi kiện về vi phạm nhãn hiệu, thương hiệu.
Vấn đề tiếp theo đó là vay mượn tên doanh nhân, hoặc cá nhân hóa tên thương hiệu, tức là gắn tên cá nhân vào một phần hoặc toàn bộ tên Công ty. Có trường hợp lại lấy tên con cái để đặt tên cho thương hiệu doanh nghiệp hay công ty, tự nhiên vô hình chung gắn cho con cái một sứ mệnh,… điều này trước mắt nhìn có vẻ tên thương hiệu nhanh nổi nhưng về lâu dài bị bó hẹp và cực kỳ nguy hại khi công ty phát triển lên quy mô lớn.
6. YẾU TỐ PHONG THỦY TRONG TÊN THƯƠNG HIỆU (Khoa học Phương Tây và Quan niệm Phương Đông):
Yếu tố này tuân thủ Nguyên tắc: Dễ đọc, dễ nhớ, liên tưởng đến điều tốt lành.
Cũng như tên gọi của một cá nhân, tên thương hiệu công ty nó mang một ý nghĩa về mặt phong thủy và đương nhiên khi đọc lên hoặc nhắc đến điều đầu tiên ta phải cảm nhận được sự ấn tượng, âm thanh phát ra nghe hay, giúp ta liên tưởng đến những điều tốt đẹp, may mắn,… Kiểu như “Nhân tại tướng”, “Tướng sinh số”, “Danh tạo phúc”,….. Ngoài ra nó còn tạo được cảm hứng, truyền được cảm hứng đến các đối tượng khách hàng, hay nhân viên. Và một điều quan trọng nữa nó giúp ông chủ sản sinh ra nhiều lăng lượng tốt…..
Không mang ý nghĩa thứ 3:
Ý nghĩa thứ 3 nó là các trường hợp “tai nạn” của thương hiệu khi chúng được đọc kiểu đồng âm khác nghĩa ở một thị trường, đất nước thứ 3. Riêng về nguyên tắc này không gì đầy đủ và bao quát hơn. Ngày nay, với sự phát triển của Internet và do có Google nên ta hoàn toàn có thể tránh được rủi ro này, hoặc điều chỉnh Thương hiệu ở thị trường đó khi cần thiết.
Điều đáng nói và đáng buồn cười thực sự chắc nhiều người còn nhớ ở Việt Nam, đó là cách đây khoảng gần hơn mười năm, có hãng hàng không tên Speed Up của nhạc sĩ Hà Dũng, dịch ra tiếng Việt là Tăng tốc, nhưng rồi hoảng hồn khi nhận ra rằng khi viết không dấu là Tangtoc – Tang tóc. Đó cũng là một khủng hoảng thương hiệu hồi đó của Hà Dũng. Dù tiếng việt không phải liên tưởng tang tóc đi nữa thì cái tên Speed Up khi đọc lên âm điệu cũng không thấy hay, vì đã vi phạm những nguyên tắc cơ bản như đã phân tích ở trên, chỉ là một động từ mô tả, làm Slogan hợp hơn làm Brand. Và cái tên này giờ đã không còn được sử dụng nữa.
7. TÊN CÓ 2 ÂM TIẾT LÀ TỐT NHẤT
Đây là nguyên tắc cuối cùng, một nguyên tắc có thể tạo ra giá trị gia tăng mà tôi muốn chia sẻ.
Đây là xu thế mới trong thập niên gần đây và nếu công ty bạn phát triển trước đó mà có 2 âm tiết thì tuyệt vời. Thật dễ dàng truyền thông và ứng dụng cũng như thiết kế nhận diện thương hiệu, nếu thương hiệu của bạn có 2 âm tiết, được phát âm rất tròn âm: Sony, Honda, Apple, Samsung, Kinh Đô (Kinh Đô là cái tên quá tuyệt vời khi vừa có 2 âm tiết, lại vừa chả liên quan gì đến ngành nghề Bánh cả, hơi tiếc rằng kinhdo.com đã không thể sử dụng khi đăng ký tên miền).
Apple thực sự là một cái tên không thể chê vào đâu nổi, khi vừa đánh vần được, vừa có A, E, lại vừa .com vẫn còn, lại vừa không liên quan đến ngành nghề, lại có 2 âm tiết, lại…hội tụ đủ cả 6 yếu tố trong bài này. Thực sự nó rất hoàn hảo như những gì nó đã thành công và có giá trị như ngày hôm nay. Virgin của Richard Branson cũng chả kém cạnh gì, một thương hiệu quá tuyệt vời hội tụ đủ cả 6 yếu tố.
Gần đây ở Hà Nội có một Brandname 2 âm tiết khá đình đám: Học Viện Sage. Sage là một thương hiệu có 2 âm tiết, khá hay và được bảo chứng bằng chất lượng và hiệu quả trong thời gian qua. Tuy nhiên, Sage vẫn là cái tên có ý nghĩa mô tả ngành nghề. Tất nhiên 3,4 âm tiết chả sao, nhưng nếu bạn đặt một cái tên mới thì có 2 vẫn hơn. Và bạn sẽ cân nhắc lựa chọn phương án tôi ưu nhất.
Một ví dụ vui
Khi đi uống bia hay chúc rượu ta thường hô: 1,2,3 zo lần đầu, lần 2 hô 2,3 zo, lần 3 hô 3 uống.
Khi cỗ vũ bóng đá hoặc ăn mừng sự kiện quốc gia, ta thường hô 2 tiếng VIỆT NAM thần thánh. Và hô là VIỆT NAM cố lên, VIỆT NAM cố lên. Do đó cái tên Việt Nam cũng là một thương hiệu mạnh và hoàn hảo, có tên tuổi trên trường quốc tế, mặc dù là một quốc gia nhỏ bé, đi lên từ chiến tranh. Nhưng giả sử VIỆT NAM có 4 âm tiết, Kiểu như Malaysia thì bạn sẽ gọi sao? tạm gọi là nước Tèo Thị Mỹ Châu nhỉ? ta sẽ hô như thế nào? bạn hãy tưởng tượng xem: Tèo Thị Mỹ Châu, cố lên! Tèo Thị Mỹ Châu, cố lên!…nghe thật mệt và tốn nhiều sức hơn. Khi viết ra giấy cũng tốn kém thời gian và giấy mực in ấn hơn… Chuyện vui thôi nhé.
Lời cuối
Một lần nữa chúc các bạn luôn thành công trong công việc, khởi nghiệp xây dựng doanh nghiệp của mình đầu tiên sẽ chọn cho mình được một cái tên Thương hiệu thật đẹp, để đưa nó phát triển lên một tầm cao mới với một đơn vị thời gian ngắn nhất.
Và nhớ đừng ngại ngần khi cần được Tôi hỗ trợ và tư vấn để nó trở nên có nghĩa hơn, bằng cách lưu và liên hệ thông tin đính kèm dưới đây:
Nam Nguyễn, CEO and Founder – Office360
Chuyên gia tư vấn về: Thuế – Kế Toán – Luật doanh nghiệp – Tư vấn thương hiệu – Hỗ trợ hành chính doanh nghiệp. Phone: 0985 40 44 35 (zalo); Fb: Nam Nguyen
